Cần thay đổi hành vi để giảm nhu cầu sử dụng các chế phẩm từ hổ phục vụ mục đích chữa bệnh tại Việt Nam – nơi được xem là một thị trường buôn bán trái phép hổ và các sản phẩm từ hổ.
Hiện nay, các hành vi buôn bán và tiêu thụ các sản phẩm từ hổ là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng suy thoái loài và trái với quy định của pháp luật nhưng tại Việt Nam các sản phẩm từ hổ vẫn được sử dụng.
Tuy nhiên, theo bác sỹ Nguyễn Văn Thế, các bài thuốc có sử dụng sản phẩm từ động vật, sản phẩm động vật như mật gấu, tê giác, cao hổ… không có tác dụng như lâu nay người ta vẫn đồn đoán. Nhiều bệnh nhân vẫn mơ hồ về công dụng thực sự của những sản phẩm này.
“Cao hổ cốt bản chất chủ yếu là canxi mà canxi để vào xương phụ thuộc vào 3 vấn đề. Để hấp thụ được canxi, bác sĩ phải kê đến 3 loại thuốc. Nếu chỉ dùng cao hổ cốt mà xương hấp thụ được canxi thì hơi khó khăn, do đó, hiệu quả rất thấp so với số tiền bỏ ra. Hơn nữa ngày nay cao hổ bị làm giả rất nhiều”, bác sỹ Thế cho biết và thông tin trong đông y có rất nhiều vị thuốc chuyên dùng để chữa các bệnh đau nhức xương khớp rất hiệu quả như đỗ trọng, tục đoạn, cốt toái bổ, thiên niên kiện, cẩu tích… Các vị thuốc này giá cả bình dân và có thể dùng thay thế cao hổ cốt.
Đồng quan điểm, PGS.TS. Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương cho rằng để truyền thông nâng cao nhận thức và giảm hành vi tiêu dùng các sản phẩm từ hổ thì chúng ta phải làm một cách quyết liệt hơn và mạnh mẽ hơn, phải khẳng định cao hổ cốt không phải là sản phẩm thật và chủ yếu là giả. Tiếp theo là việc dùng sản phẩm này dù có thật đi chăng nữa thì cũng không có tác dụng nhiều, không như mong muốn và không xứng với số tiền bỏ ra.
Cách phân biệt cao thật, cao giả
Cao thật:
- Cao hổ cốt thực nấu với tỷ lệ 5 hổ một sơn dương, nấu đúng kĩ thuật thì có mầu vàng ngà hơi trong, người lành nghề có thể kiểm định được.
- Cao hổ cốt rất hiếm trên thị trường, hầu như không thể mua được cao hổ cốt thật.
Cao giả:
- Nấu bằng xương chó, xương khỉ..
- Nấu bằng xương trâu, bò, lợn..
- Màu nâu đen, không trong và không có màu vàng ngà.
Cao hổ cốt giả có màu thẫm và không trong như cao hổ cốt thật.
Trong dân gian, có một số cách thử cao hổ cốt thật – cao hổ cốt giả
- Cao hổ thật thì khi cắm ngọn cỏ tươi trên mặt cao thì ngọn cỏ phải héo úa,.
- Cao hổ thật khi chó ngửi thấy phải bỏ chạy hoặc khi tiếp xúc, chó sẽ rên hư hử và rúm ró toàn thân.
- Người uống cao sẽ cảm thấy một luồng khí nóng chạy khắp cơ thể…
Tuy nhiên những cách thử này vẫn thiếu căn cứ khoa học.
Những kiêng kỵ khi dùng cao hổ
Theo y học cổ truyền, cao hổ có tính nóng và trợ dương khá mạnh nên những người mắc các chứng bệnh thuộc thể âm hư hỏa vượng không được uống:
- Người gầy, hay có cảm giác nóng trong hoặc sốt về chiều.
- Người hay có cơn bốc hỏa, đầu choáng mắt hoa, tai ù tai điếc, lòng bàn tay và bàn chân nóng, trong ngực rạo rực không yên.
- Hai gò má đỏ, môi khô miệng khát, đổ mồ hôi trộm.
- Đại tiện táo kết, tiểu tiện sẻn đỏ, chất lưỡi đỏ, không hoặc ít có rêu lưỡi…
- Những người bị tăng huyết áp, gan, thận cấm chỉ định dùng cao xương hổ.
Gặp họa vì nghe lời đồn thổi về cao hổ cốt
Ông T.V.H (60 tuổi, Hà Nội)
Ông H bị đau xương khớp, nhất là mỗi khi trở trời, cơn đau dai dẳng rất khó chịu….Nghe theo lời đồn thổi: xương bánh chè hổ không chỉ trị đau xương khớp mà còn giúp tăng cường sức mạnh quý ông, nên ông nhờ người quen mua được hai chiếc xương bánh chè hổ với giá hơn trăm triệu đồng về mài uống.
Tuy nhiên, dùng chưa hết cái xương bánh chè thứ nhất, chân chưa khỏi thì người ông đã thấy mệt mỏi, chán ăn, đi tiểu nhiều lần (trước đó anh không có tiền sử bệnh gan, thận). Đi khám, bác sĩ kết luận ông H bị suy thận độ 3, gan yếu và phải chạy thận nhân tạo… “
Ý kiến của chuyên gia
Bác sĩ-Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Xuân Hướng – nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam – cảnh báo:
“Dân gian đồn thổi xương bánh chè hổ có tác dụng chữa bệnh thấp khớp, xương khớp sưng đau hay bồi bổ tăng cường sức mạnh… nhưng chưa được kiểm chứng, chứng minh.
Thực tế trong các sách đông y trong và ngoài nước đều không nói đến chuyện mài xương hổ để uống, mà chỉ dùng để nấu cao. Việc mài xương bánh chè hổ ra uống là rất độc, sẽ ảnh hưởng tới gan và thận.
Thành phần hóa học của xương hổ gồm: Canxi, phốtpho, protein, chất keo để thủy phân cho các axít amin. Xương có tính chất quy kinh, vị mặn, tính ấm, quy vào kinh thận, kinh cân (tác dụng vào gan, thận), công dụng trục phòng hàn, bồi dưỡng gân cốt. Xương hổ dù để nấu cao cũng phải làm rất sạch, bỏ hết thịt, gân, tủy, nếu không làm sạch sẽ hỏng cao, nấu xong dễ sinh dòi, thậm chí còn gây độc cho người dùng.
Gân và tủy của hổ không có tác dụng với xương, thậm chí làm cho đau thêm bởi có chất gây đau, gây độc. Kể cả xương bánh chè cũng cần phải loại bỏ hết gân và tủy, phải ngâm tẩm với nước gừng, sao khô và tẩm rượu, phơi khô trong nơi râm vài ba tháng…
Nếu uống sống xương tươi, còn tủy rất nguy hiểm, đặc biệt hại gan và thận vì đi vào hai kinh này trước. Đặc biệt, thận sinh ra xương cốt, thận hổ cũng vậy. Hổ ăn thịt sống và thịt thối đều tiêu hóa được, người không ăn được như hổ nên khi uống xương hổ vào có thể cấp tính gây suy thận hoặc tích độc gây suy gan, hỏng thận….
Trung tâm Dị ứng miễn dịch lâm sàng và chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã phải tiếp nhận và điều trị cho không ít bệnh nhân bị các phản ứng dị ứng và nhiễm độc suy gan, thận…, thậm chí tử vong do các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên như sừng tê giác, mật gấu, xương cao hổ…”
ThS Hoàng Khánh Toàn:
“Hổ là loài được ghi trong sách Đỏ để bảo vệ nên không được phép khai thác. Hiện nay, kẻ xấu tìm mọi phương cách chế ra cao hổ cốt rởm để trục lợi.
Họ dùng các loại cao xương động vật khác như trâu, bò, lợn, gà… mạo danh là cao hổ cốt để bán với giá tương đương hoặc chỉ dùng một chút cao hổ thật để nấu lẫn nhưng với tỉ lệ không đáng là bao.
Đáng sợ nhất là hiện nay người ta dùng các kỹ xảo tinh vi phù phép, đánh bóng, gọt giũa các loại xương gấu, xương trâu, xương bò, xương chó… tạo ra những bộ xương hổ rởm như thật để bán trục lợi. Thậm chí, họ còn nhuộm lông loài chó của Thái Lan để biến thành những con “hổ tươi, nguyên con, ướp lạnh”. Để cho có hiệu nghiệm tức thì, họ còn trộn tân dược có tác dụng chống viêm, giảm đau mạnh để lừa những người đang bị hành hạ bởi chứng đau khớp. Như vậy là tiền mất, tật mang”
Lời kết
Cao hổ cốt là một loại cao đặc biệt trị bệnh xương cốt, giảm đau, bổ dưỡng…. Tuy nhiên, những lời thêu dệt về hiệu quả “thần kỳ” chữa “bách bệnh” của loại cao này như: chữa các bệnh ung thư, HIV…là không có cơ sở khoa học.
Ngoài ra, sự quý hiếm của loại động vật này và sự đồn thổi về hiệu quả của nó đã khiến một bộ phận những người xấu lợi dụng cơ hội đó để nấu cao giả đem bán cho người bệnh. Vì vậy, việc mua cao hổ cốt thật là rất khó…
Người bệnh cần lưu ý, khi có nhu cầu dùng cao hổ cốt, cần theo sự chỉ định của bác sỹ để tránh những vấn đề về độ tuổi, nguyên tắc kiêng kị….khi sử dụng loại cao này.
Luong Y Lee tổng hợp từ báo công an nhân dân và kiến thức đông Y